Postcomer

O Pracowni

Pracownia Badań nad Pamięcią Zbiorową w Postkomunistycznej Europie POSTCOMER został powołana w ramach grantu badawczego przyznanego przez Narodowe Centrum Nauki (w ramach programu Sonata 2, nr 2011/03/D/HS2/06170) Uniwersytetowi Mikołaja Kopernika w Toruniu. Koordynatorem projektu i pierwszym kierownikiem pracowni został dr Rigels Halili. Celem projektu było właśnie powołanie samej pracowni, jej zakorzenienie się w strukturach uniwersytetu, a także obecność w polskim i międzynarodowym życiu naukowym. Wszystkie te założenia udało się zrealizować. Świadczy o tym poniższa historia.

Wskazano także cele stricte naukowe. Pisaliśmy wtedy na stronie projektu: „Naszym zamiarem jest, aby na podstawie zakrojonych na szeroką skalę badań z zakresu różnych dyscyplin naukowych opracować w ujęciu porównawczym, obejmującym swym zasięgiem obszar od Rosji po Albanię, problematykę pamięci zbiorowej (p)o komunizmie. W praktyce chodzi nam o to, aby zbierać, systematyzować i archiwizować wiedzę oraz prowadzić empiryczne i teoretyczne badania na temat pamięci zbiorowej w Europie postkomunistycznej, a także upowszechniać efekty badań przez współpracę międzynarodową i publikacje o takim zasięgu”.

Przeprowadziliśmy serię wykładów i seminariów w udziałem badaczy pamięci z różnych krajów. Odwiedzili nas m.in.:

  • Branislav Redlejić (University of East London, Wielka Brytania),
  • Andrzej de Lazari (Uniwersytet Łódzki, Polska),
  • David Darmosch (Uniwersytet Harvarda, USA),
  • Rudolf Germanowicz Pichoia (Moskwa, Rosja),
  • Marcin Kula (Uniwersytet Warszawski, Polska),
  • Guido Franzinetti (Università degli Studi del Piemonte Orientale, Włochy),
  • Małgorzata Głowacka-Grajper (Uniwersytet Warszawski),
  • Magdalena Saryusz-Wolska (Uniwersytet Łódzki; Polska Akademia Nauk w Berlinie, Niemcy),
  • Wiktoria Kudela-Świątek.

Ponadto zorganizowaliśmy cykl warsztatów i konferencji, na których gościliśmy badaczy z kilkunastu krajów i około dwudziestu ośrodków krajowych. Były to następujące spotkania:

  • konferencja Doświadczenie komunizmu, pamięć i język – spojrzenie w stronę teorii,
  • warsztat (Collective) Memory of Communism in Post-Communist Europe (m.in. z Mykołą Riabczukiem, Muriel Blaive, Nikitą Petrowem),
  • konferencja Remembering Communism in Post-Communist Europe – Memory of History and History of Memory (z Vladimirem Tismaneanu, Stefanem Troebstem, Marią Lewicką).

Ponadto wydaliśmy serię książek Biblioteka Pracowni Badań nad Pamięcią Zbiorową w Postkomunistycznej Europie POSTCOMER Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, która liczy już kilka pozycji (wszystkie wydane przez Wydawnictwo Naukowe UMK w Toruniu):

Kolejną pracą, która powstała m.in. podczas realizacji grantu, wydaną poza serią, była książka Katarzyny Taczyńskiej pt. Dowcip trwający dwa i pół roku. Obraz Nagiej Wyspy w serbskim dyskursie literackim i historycznym końca XX i początku XXI wieku (Warszawa, Bellerive-sur-Allier 2016).

Nie poprzestaliśmy na tym jednym grancie. Katarzyna Taczyńska zrealizowała kolejny projekt Pamięć (o) przemocy. Kulturowa historia kobiet w serbskim i chorwackim dyskursie historycznym i literackim w XX wieku (NCN, Fuga 4, nr 2015/16/S/HS2/00092), który został zrealizowany w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Z kolei Adam Kola wraz z Agatą Domachowską i Łukaszem Gemziakiem rozpoczął projekt zatytułowane Milenium. Obchody rocznicy chrztu w Europie Środkowej i Wschodniej – analiza porównawcza (NCN, Opus 16, nr 2018/31/B/HS2/02917). Michał Głuszkowski realizuje również projekt zatytułowany Przełączanie kodów w warunkach polsko-rosyjskiego bilingwizmu w polskiej wyspie językowej na Syberii (wieś Wierszyna k/Irkucka) (NCN, Opus 12, nr 2016/23/B/HS2/01200), w którym udział wzięli również członkowie pracowni POSTCOMER.

W tym czasie trzy osoby uzyskały stopień doktora filozofii (Katarzyna Taczyńska, Łukasz Gemziak, Jan Burdziej), kolejne trzy doktora habilitowanego (Michał Głuszkowski, Piotr Zemszał, Adam Kola). Dołaczyła do nas – obecnie już po habilitacji – Agata Domachowska. Pracownicy POSTCOMERA zasilili szeregi m.in. Uniwersytetu Warszawskiego (Rigels Halili, Katarzyna Taczyńska) czy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (na czas realizacji projektu – Katarzyna Taczyńska).

Pracownią kierowali w trakcie realizacji grantu Rigels Halili, następnie Adam Kola, obecnie zaś przejęła jej kierownictwo Agata Domachowska. Pracownia POSTCOMER nieustannie się zmienia, otwiera się na nowych ludzi i wyzwania, realizuje nowe projekty, jest żywym centrum badań nad pamięcią zbiorową w postkomunistycznej Europie.

Postcomer